samen
Help jij ons om gratis werken te stoppen ?
Op 1 januari 2023 voert de Vlaamse regering de verplichte gemeenschapsdienst in. Iedereen die langer dan twee jaar werkloos is zal vanaf dan verplicht kunnen worden om voor 1,3 euro per uur klusjes uit te voeren. In Nederland voerde men al eerder een soort gemeenschapsdienst in, met alle gevolgen van dien. Daar bleek dat uiteindelijk ook commerciële bedrijven als Hello Fresh en Hema via allerlei constructies werklozen inzetten om het werk van anderen uit te voeren. Dit ten koste van echte jobs. Op termijn zijn dat soort praktijken ook bij ons mogelijk. Dat moeten we tegengaan. Omdat we werklozen moeten beschermen tegen verplicht gratis werken én omdat oneerlijke concurrentie en jobverlies voor werknemers onaanvaardbaar zijn.
1 op de 3
Vandaag zijn er meer dan 63.000 werkzoekenden in Vlaanderen al langer dan twee jaar op zoek naar een job. Dat is net meer dan 1 op 3 van de werkzoekenden. Vanaf 1 januari 2023 moeten zij gemeenschapsdienst uitvoeren als ze hun uitkering willen behouden. Hoe zal dat eruitzien? Vanaf januari 2023 zullen langdurig werklozen worden geselecteerd die aan de verplichting moeten voldoen. Zij zullen minimum 32 uur per maand (2 halve dagen per week) en maximum 64 uur per maand (2 volledige dagen per week) een verplichte stage moeten volgen. De stage wordt uitgevoerd bij een lokaal bestuur, vzw of onderwijsinstelling. Dat duurt maximum 6 maanden. De gemeenschapsdienst kan wel meerdere keren na elkaar worden ingezet, ook op éénzelfde werkplek, op voorwaarde dat het gaat om verschillende afdelingen en/of verschillende functies. Er wordt een vergoeding voorzien na minimum 1 maand stage. Deze vergoeding bedraagt ongeveer 1,30 € bruto per gepresteerd uur.
Als er jobs zijn betaal er dan voor
Als er dan toch jobs zijn of worden gecreëerd voor werkzoekenden, waarom worden ze dan niet gewoon betaald als elke andere werknemer op de werkvloer ? Werkzoekenden leven van een uitkering omdat ze geen werk kunnen krijgen. Wanneer zij moeten werken voor een uitkering is er in principe dus werk. Als het werk is dan hebben zij recht op minstens het minimumloon in plaats van een uitkering. Simpel toch ?
Pak de drempels aan, niet de werkzoekenden
Er zijn heel wat zaken die ertoe leiden dat mensen in de werkloosheid blijven zitten. Het zijn die oorzaken die bestreden moet worden. Een paar uur straten vegen of soep opdienen zonder dat er begeleiding en ondersteuning wordt aangeboden op de werkvloer en zonder concrete ambities om armoede en discriminatie te bestrijden, zonder deftig loon naar werk, gaat de langdurige werkloosheid niet doen verdwijnen.
De impact op echte job
Gemeenschapsdienst is niet alleen nadelig voor werkzoekenden. Met het invoeren van dit systeem kunnen lokale besturen, scholen en vzw’s uitkeringsgerechtigden in ‘dienst nemen’ zonder daarvoor iets te betalen aan de VDAB of de werkzoekenden. De 1,30 euro die de werkzoekende bovenop de uitkering krijgt wordt uitgekeerd door VDAB. De werkgever komt niet tussen. Bedrijven en organisaties die wel eerlijk loon betalen, kunnen alleen mee wanneer ook zij besparen op de lonen. Op deze manier wordt concurrentie op arbeidsvoorwaarden nog meer in de hand gewerkt.
Het is niet alleen een strijd van werklozen maar ook de strijd van wie werk heeft
Bovendien creëert het ook onzekerheid voor werknemers. Contracten kunnen gemakkelijk verbroken of niet verlengd worden als er iemand klaarstaat om hetzelfde werk te doen aan 1,30 euro. Zulke systemen komen neer op uitbuiting en op verdringing van volwaardige jobs. Ook als in 2023 gemeenschapsdienst in Vlaanderen nog niet kan in gezet worden in de privésector bestaat dat risico. Het is, zo leert het voorbeeld in Nederland, dan immers slechts een kwestie van tijd voor ook die praktijken realiteit worden.
Hoe kan jij helpen? Kom mee in actie
Daarom moeten we hier met z’n allen tegen strijden. Het is niet alleen een strijd van werklozen maar ook de strijd van wie werk heeft. Gemeenschapsdienst bedreigt werklozen én werknemers. Niemand wordt er beter van. Daarom moeten we in actie komen. We zullen dan alle democratische politieke partijen oproepen om de afschaffing van de gemeenschapsdienst expliciet op te nemen in hun verkiezingsprogramma.
Het wordt een werk van lange adem. En daarbij hebben we jouw hulp nodig. Laat het ons dan weten op nietmetons@vlaamsabvv.be Dan verzamelen wij alles wat jullie doen en kunnen we anderen hiermee inspireren.
- Par Caro Van der Schueren, adviseur arbeidsmarkt bij het Vlaams ABVV