samen
Hoog tijd voor solidariteit
Dans le n° 101, nous présentions Baskuul , un projet de l’asbl Samenlevingsopbouw Brussel. Cette même association a été très active pendant la crise sanitaire. Nous leur ouvrons nos colonnes.
We stevenen vandaag af op een meedogenloze sociale crisis, qua omvang ongezien sinds de Tweede Wereldoorlog. Met de Corona lockdown verliezen vele huishoudens een groot stuk of zelfs de totaliteit van hun inkomen. Prijsstijgingen in supermarkten en maaltijden op school die wegvallen zijn een greep uit een waslijst van zaken die ook de uitgaven de hoogte in jagen.
“Hoe ga ik al die weken mijn kinderen te eten kunnen geven?”, vertrouwde een bezorgde moeder ons toe. Door de coronacrisis kan ze nergens meer terecht voor een voedselpakket. “En het ergste”, zegt ze, “is dat niemand zich om ons zal bekommeren als het fout loopt. Ik ben bang dat er iets met mijn kinderen zal gebeuren.”
De huidige situatie legt bloot hoe precair de inkomenssituatie van velen is. Plots blijken veel meer mensen zich te bevinden in wat wij “maatschappelijk kwetsbare posities” noemen. We stellen eens te meer vast dat onze sociale bescherming niet toereikend is om alle geledingen van de Belgische samenleving te behoeden voor armoede en extreme armoede.
Investeren in een toereikende sociale bescherming
Nood aan crisismaatregelen
Samen met CAW Brussel en Brussels Platform Armoede riep Samenlevingsopbouw Brussel de Brusselse beleidsmakers op om snel werk te maken van crisismaatregelen, zoals voedselhulp, uitbreiding van de daklozenopvang, laagdrempelige medische posten en het garanderen van de toegankelijkheid van de OCMW’s. Tegelijk zijn we niet bij de pakken blijven zitten, maar hebben we zelf stappen gezet om de meest dringende nood te lenigen. Samen met vzw Cultureghem en tal van andere partners hebben we een centraal gecoördineerde verdeling van voedselpakketten opgezet, waarmee we meer dan 1.500 Brusselaars in nood voorzien van gezonde voeding.
Het verborgene zichtbaar maken
Deze sociale crisis is te onzichtbaar. Zij die het hardst getroffen zijn, worden nog te weinig gehoord en gezien. Samenlevingsopbouw Brussel wil hen een stem geven, nu en post-Corona. Samen met mensen in maatschappelijk kwetsbare posities komen wij op voor een samenleving waarin iedereen toegang heeft tot sociale basisrechten.
Een groep die vaak vergeten wordt, zijn de mensen zonder wettig verblijf. Zij zijn voor hun overleven meestal aangewezen op de informele economie, en zagen tijdens de lockdown hun inkomen volledig wegvallen, zonder enig sociaal vangnet. Het beleid sluit al te makkelijk de ogen voor een groep die hier vaak al jaren aanwezig is, werkt, woont, studeert, enz.
In navolging van andere landen, zoals Portugal, roepen we op tot een regularisatie van mensen zonder papieren. Op die manier kunnen ze uit de onzichtbaarheid treden en verzorgd worden in geval van ziekte, wat niet enkel in hun belang maar ook in het belang van de volksgezondheid is. Bovendien zou dit ook op economisch vlak een goede zaak zijn. Heel wat mensen zonder wettig verblijf staan te springen om aan de slag te gaan in knelpuntberoepen.
Warme solidariteit is nodig, koude solidariteit ook
Een essentiële beleidsmaatregel om de sociale crisis klein te krijgen, is investeren in koude solidariteit, dat wil zeggen in een toereikende sociale bescherming. De afgelopen 30 jaar zagen we de verzorgingsstaat verglijden naar de actieve welvaartstaat. Herverdeling en collectieve verantwoordelijkheid staan vandaag niet langer centraal. Responsabilisering en individuele verantwoordelijkheid werden de nieuwe ordewoorden. Steeds meer mensen vallen zonder inkomen, omdat de voorwaarden om een uitkering te krijgen steeds strenger worden. Bovendien zijn die minimumuitkeringen te laag om op een menswaardige manier te leven. Sinds 1985 zien we – toeval of niet – het bezoekersaantal bij de Belgische voedselbanken gestaag stijgen, met 2019 als recordjaar.
Beste beleidsmakers, laat ons een sociale crisis zonder weerga voorkomen en de afbouw van het recht op sociale bescherming duurzaam keren. Laat ons herverdeling en collectieve verantwoordelijkheid opnieuw centraal stellen. Dat wil zeggen, laat ons alle uitkeringen tot boven de armoedegrens tillen en de verscherpte voorwaardelijkheid ervan terugdraaien.
- Par Floor Michielsen (opbouwwerker Samenlevingsopbouw Brussel) en Angela van de Wiel (algemeen coördinator Samenlevingsopbouw Brussel)